Engelen op je wegen

Themadienst over Engelen
zondagavond 28 december 2014, Elburg

Schriftlezingen:
•    Jesaja 6:1-8
•    Openbaring 5:11-14

Enkele liederen over engelen:

  • In de hemel is de Heer - André van Zyl  (met: 'Miljoenen in gereedheid, staan de engelen om Zijn troon').
  • Wie in de schaduw Gods mag wonen - Evangelische Liedbundel 17, een bewerking van Psalm 91 ('Engelen zendt Hij alle dagen, om hem als vaste gids te zijn').
  • God maakt vrij - Opwekking 720  ('Hoor ons loflied, Heer, onze dank weerklinkt - Eng'len buigen neer, uw gemeente zingt').
  • Laat ons loflied voor U zijn als reukwerk - Opwekking 198 ('Nu w' U zien, Heer, in uw schoonheid, U aanschouwen in uw majesteit - En wij samen met de engelen, U belijden als de Heilige').
  • Loof de Koning,heel mijn wezen - Gezang 460, Liedboek voor de kerken  ('Engelen zingt ja en amen, met de Koning oog in oog!').
  • Hoor de engelen zingen d'eer van de nieuwgeboren Heer ! - Gezang 135, Liedboek voor de kerken.
  • All night All day, Angels Watching Over Me.


Intro op de dienst.
Zeven misverstanden over engelen:

1.    “Als je doodgaat, word je een engeltje.”
God heeft mensen en engelen verschillend geschapen, als heel verschillende wezens. Dat verschil blijft ook als je sterft. Jezus zegt ergens wel, dat we zullen zijn als de engelen in de hemel. Maar let wel: er staat ‘als’. We zijn dus straks echt niet hetzelfde als een engel!

2.    “Engelen hebben blonde krulletjes, blauwe ogen en mooie witte vleugels.”
Engelen kunnen in allerlei gedaantes verschijnen. Zo staat er in Hebreeën 1:14 dat het ‘dienende geesten’ zijn. Een geest kun je meestal niet zien. Een engel kan in de Bijbel verschijnen als een geweldige gestalte, met veel licht en witte kleren, in blinkend wit (Hand. 10:31, Op. 15:6, 19:8), maar ook met een zwaard. En evengoed kan hij als mens verschijnen, in een mensengedaante.
Hebreeën 13:2 “Houd de gastvrijheid in ere, want zo hebben sommigen zonder het te weten engelen ontvangen.” (dus: als je een dakloze een bed geeft, zou het zomaar een engel kunnen zijn …)

3.    “Engelen kunnen vliegen, zweven op een wolk en spelen harp.”
Voor engelen bestaan ruimte en tijd niet, of niet zoals voor ons mensen. Dus hebben ze helemaal geen vleugels nodig om zich te verplaatsen. In de beeldende kunst werden engelen pas vanaf de 7e eeuw met vleugels afgebeeld. In de Bijbel zijn er soms verschijningen van engelen met vleugels: de serafs in Jesaja 6 worden beschreven met ieder zes vleugels. Maar let op: dit is een visioen, het is beeldtaal, barstensvol symboliek. En de cherubs in Ex. 37:7-9, boven het verzoendeksel van de ark van het verbond, hebben maar twee vleugels.

Engelen hebben wel wat beters te doen dan te zweven op een wolk en daar op een harp spelen.
- Ze zingen voor de troon van God, zo zegt het bijbelboek Openbaring dat.
- Ze treden vaak op als boodschapper van God, het zijn boodschappenjongens (en – meisjes).
- Ze beschermen of redden mensen, zoals bijvoorbeeld Petrus uit de gevangenis.

4.    “Engelen beschermen je altijd, dus je kunt gerust gevaarlijk doen.”
Wie dat denkt is zeker geen engel, eerder een bengel. Dat zegt de duivel trouwens ook tegen Jezus, als Hij in de woestijn is: spring maar van het dak van de tempel af, want engelen zullen je dragen. En wat zegt Jezus? “Je moet de Here God niet verzoeken!”

5.    “Als je in een moeilijke situatie zit, komt er altijd wel een engel helpen.”
God helpt je, maar hoe Hij dat doet … laat dat maar aan Hem over.

6.    “Een engel maakt zich altijd bekend.”
Zoals  eerder gezegd: engelen kunnen in meerdere gedaantes verschijnen, zelfs als mensen.
Misschien dat je in 9 van 10 gevallen nooit zult weten dat je door een engel geholpen bent …

7.    “Engelen bestaan alleen maar in de Bijbel en rondom de geboorte van Jezus. En als ze nu nog bestaan, dan zijn ze werkeloos en merken wij daar niks van.”
Lees nu verder !

 

Preek:
(U mag zich door deze preek laten inspireren, ook ten behoeve van eigen preek of bijbelstudie. Maar wie grote delen van deze preek onverkort overneemt, is het aan de hoorders / lezers verplicht de bron te vermelden. Gelieve daarvan ook de auteur op de hoogte te stellen, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. )

Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Drie jaar geleden had het Nederlands Dagblad een groot artikel over engelen. Eigenlijk twee. Eerst een portret van de engelenwereld, in interviewstijl. Heel creatief. En vooral bijbels informatief.  Een mooi inkijkje in een wereld die voor ons meestal onzichtbaar blijft. Toen 9 mensen die vertelden over hun ervaring met een engel. Eén ervan had zelfs tweemaal een engel meegemaakt.
Die laatste - die vrouw die nogal in de prijzen (lees: in genade) was gevallen - vertelde dat ze een keer een bezoek bracht aan een iriscopist. En dat ze niet wist dat deze mensen zich met occulte dingen kunnen bezighouden. Dat je daar dus niet moet zijn. Zoals je ook beter niet te rade kunt gaan bij de magnetiseur, de reikimaster of de helderziende…. Voor je het weet loop je het mijnenveld van boze in, met zijn leger des onheils.
Toen deze vrouw daar binnenkwam, vroeg die iriscopist aan haar: 'Waarom heb je die man meegenomen?'  'Ik heb mijn man niet meegenomen, die moet werken.'
Ze vertelde waarvoor ze kwam, maar die iriscopist bleef maar angstig haar kant uit kijken. 'Zolang die man achter je staat met dat zwaard, kan ik niets doen.'
'Waar is die man dan?', en ze keek uit het raam, of ze daar een man met een zwaard zag.
Toen kreeg die iriscopist in de gaten dat ze die man helemaal niet kon zien en dat ze hem zeker niet zelf meegenomen had. Toen vroeg die iriscopist: ‘Ben je soms christen?’ ‘Jazeker, dat ben ik.’Waarop die iriscopist zei: ‘Christenen komen hier niet, vanwege de manier waarop ik te werk ga.’
Toen de vrouw in kwestie eenmaal thuis was, drong tot haar door wat er was gebeurd: ze was beschermd voor een dwaalweg…. En had ter plaatse ervaren hoe licht en duisternis elkaar niet verdragen.

Ik zie, ik zie wat jij niet ziet. Hoe reëel is dat nou? Is dat nou feit of fictie?
Is het vrome inbeelding of hebben we hier te maken met een onzichtbare realiteit?

Of is het nog anders: engelen zijn er alleen maar in de bijbelse tijden, of voor eventjes met Kerst?
Ach, ze bestaan vast nog wel, maar ze hebben zich teruggetrokken in de hemel, om daar voor de troon van God een altijddurende praise te laten klinken…. Maar op aarde merken wij daar niets van.

Waar hebben we het nu over? Over de tussenwereld, die onzichtbare wereld tussen de wereld van God en die van ons mensen. Dat onzichtbare midden. Met machten en krachten. Engelen en demonen.
Voor twee-derde van de wereld is dat geen vraag. Voor derdewereldchristenen is dat veel gewoner, vertrouwder dan voor ons westerse christenen. Dat heeft een geschiedenis, in onze filosofie, en in wat we noemen de periode van de Verlichting, 19e eeuw. En de buitengewone nadruk die er is komen te liggen op het verstand, de ratio en op wetenschappelijke bewijzen. Onthoud maar dat er veel is dat ons verstand en ons kennen te boven gaat; en dat er meer is tussen hemel en aarde.

Engelen, wat is de meest solide basis om daarover na te denken? Niet de commercie met hun kerstengeltjes, hoe mooi ook (of de engeltjes die met Kerst over je tong fietsten). Niet de beeldende kunst, hoe fascinerend dat soms ook is. Nee, de Bijbel. Wat kom je in de Bijbel allemaal tegen over engelen?

Engelen in de Bijbel

1. Ze zijn door God geschapen. Het zijn medeschepselen, net als u, jij en ik. Niet meer en niet minder.

2.  Ze zijn er om ons mensen te beschermen. In Psalm 91 staat het volgende: “dat de Allerhoogste God ons toevertrouwt aan zijn engelen, dat die ons bewaren op al onze wegen, zodat onze voet zich niet aan een steen zal stoten.” Veel katholieken geloven daarom dat ieder mens een beschermengel heeft. Ook omdat Jezus ergens zegt dat er bij de ‘kleinen’ - letterlijk de kleintjes, de kinderen, engelen horen, ‘hun engelen’ (Mat. 18:10). Zo vertelde kardinaal Simonis ooit dat hij elke avond het volgende gebed bad, tot zijn beschermengel: 'Engel van God, die mijn bewaarder zijt, aan wie de goddelijke goedheid mij heeft toevertrouwd, verlicht, bewaar en geleid mij.' Een engel als je speciale bewaarder … protestanten zijn daar wat zuiniger in, wat voorzichtiger.

3.    De engelen in de hemel zijn blij als er één zondaar zich bekeert. Dan is het feest in de hemel! (Luc. 15: 7,10)

4.    Engelen zijn er vooral als er een crisis is en Gods kinderen daaruit gered worden:
- bij de uittocht uit Egypte, daar speelt ‘de engel van de HEER’ een belangrijke rol.
- als de apostelen of later Petrus in gevangenis zitten, dan is er een reddende engel (Hand. 5:19 en 12:5v).
- Ik heb daar iets van dichtbij mogen meemaken, afgelopen jaren. Boek Vertrouw op Mij en Ik zal je vrede geven (zie: Bidden en geestelijke strijd).  Een heftig boek, want het was een heftig proces. Omdat ‘Elze’, een leuke vrouw van 40+, in haar leven te dealen had met demonische machten. Dat werd een strijd van meerdere jaren. Een bevrijdingsstrijd. Bevrijdingspastoraat, ook al is dat wel wat meer en breder dan het wegsturen van demonen. Maar hier was de strijd heel heftig. En juist dáárom waren er ook af en toe engelen op haar levensweg, juist als het zo hard nodig was. Engelen als helpers in de geestelijke strijd.

5.    Straks, bij de redding van de wereld, bij de wederkomst van Jezus, zullen er ook engelen zijn.
Jezus spreekt daar vaker over, dat de Mensenzoon komt ‘met zijn engelen’ (Mat. 24:31, 25:31, Judas 14-15). En voordat het zover is, voor de wederkomst uit, zullen er gerichtsengelen optreden, om Gods oordelen over deze aarde te brengen … Het bijbelboek Openbaring staat er vol van. Goed om nu al te schuilen bij Hem, om vandaag al je heil bij het Christuskind te zoeken.

6.    En juist in dit verband, als het gaat over de laatste dingen, de finale van de wereldgeschiedenis (!), komen we tegen wat misschien wel de belangrijkste taak van engelen is.
We hebben dat gelezen, Openb. 5: die lofzang in de hemel, een voortdurende praise, een hemelse liturgie, want er worden in het bijbelboek Openbaring heel wat liederen van overwinning gezongen.
Johannes ziet in een visoen een soort hemelse hofhouding rondom de Troon van God, ‘oneindig veel, tienduizend maal tienduizenden, duizend maal duizenden’ (vs 11). En wat doen zij daar?
Met luide stem brengen ze alle eer en lof aan Christus, aan het Kind dat Man geworden is en aan een kruis zijn leven voor ons gaf, het Lam van God: “Het Lam dat geslacht is, komt alle macht, rijkdom en wijsheid toe, en alle kracht, eer, lof en dank.”  Eer aan het Lam !!!  “Engelen zingt ja en amen, met de Koning oog in oog!” (Gezang 460:5)

7.    Zijn er nou ook engelvorsten, engelen die speciaal zijn aangesteld over landen, over gebieden?
Tenslotte lees je in Daniël 10-12 over een ’vorst van Perzië’ en een ‘vorst van Griekenland’ (10:20 e.a.). Ik denk wel dat dit engelvorsten zijn. En in dit geval geen goede. Want de aartsengel  Michael strijdt tegen deze engelvorsten. Het zijn gevallen engelen, in dienst van de boze, satan en zijn leger des onheils. Maar ik denk niet dat deze gevallen engelen verbonden zijn aan bepaalde landen of gebieden; niet zozeer geografisch dus. Je kunt eerder denken aan een wereldmacht, een aards koninkrijk of aan een politieke beweging; of aan een ideologie (ISIS, nationaal socialisme, antisemitisme).

8.    Tot slot, engelen zijn vooral: boodschappers. Dat betekent het Hebreeuwse woord mal’ak voor engel, en ook het Griekse woord angelos: ‘boodschapper’. Ze komen bij Abraham op bezoek, drie mysterieuze mannen, mystery guests (Gen. 18). Ze brengen een boodschap namens God dat Johannes de Doper geboren zal worden. Dat Maria zwanger zal worden en dat Jezus geboren wordt. En op het eind van zijn leven: dat Hij is opgestaan. Hier op aarde komen engelen dus vooral een boodschap brengen. Ik denk dat wij mensen daar het meest van merken. Want dan komen ze uit hun schuilhoeken, of liever gezegd: uit die wondere, hemelse wereld van God tevoorschijn.

Maar hoe verschijnen engelen dan? zeg je misschien.
Heel verschillend, dat viel me ook op in die 10 engelenervaringen in het Nederlands Dagblad.
Drie daarvan zagen er eigenlijk uit als een gewoon mens. Zo voor het oog zou je niet denken dat het een engel is. Het bijzondere is dan vaak dat ze er ineens zijn en ook zomaar weer weg zijn. Elze had dat ook een keer, bij een benzinestation. Je hebt blijkbaar ook engelen langs de snelweg. Maar anderen zien een lichtgestalte. Of een felle lichtflits, ook in dat proces van Elze. Ik heb het zelf niet gezien, maar de twee teamleden met wie ik samenwerkte wel. Die iriscopist zag een man met een zwaard. Al deze verschillende soorten verschijningen kom je ook in de Bijbel tegen, in alle varianten.
Toen Zeggus, een kinderblad van de EO, 14 jaar geleden met een engelen-special kwam, kwamen er ook heel wat verhalen los. Een jongen die onderaan de trap ‘iemand in het wit’ had gezien. Een meisje dat op wonderbaarlijke wijze net niet door een auto wordt geschept, omdat ze uit het niets een duw in haar rug krijgt. Van wie? Jij mag het zeggen.

                               - o – o – o - o – o – o -

Hoe oud zou zal Jesaja  geweest zijn toen hij dat visioen kreeg? Behoorlijk jong. De jonge Jesaja mag God de Heer zien, zittend op een hoogverheven troon. In al zijn glorie en luister, in al zijn heerlijkheid en heiligheid. Nogmaals, het is een visioen, want niemand van ons mensen krijgt echt de God van hemel en aarde te zien. De God die in een ontoegankelijk licht woont. Als dat wel zou kunnen, dan zou dat je dood betekenen (Ex. 33:20, vgl. 19:20, Gen. 32:30, Richt. 6:22-23, 13:22, ook Joh. 1:18).

En boven die troon van God ziet Jesaja serafs, engelwezens. Die hebben iets menselijks: een gezicht, een onderlichaam (of 'voeten' zeggen andere vertalingen) en een stem, want ze roepen elkaar toe: ‘Heilig, heilig, heilig is de HEER van de hemelse machten. Heel de aarde is vervuld van zijn majesteit.’
Horen en zien vergaat je toch, als je zoiets meemaakt…."Heilig, heilig, heilig is de HEER van de hemelse machten." Geen wonder dat de tempel zich vult met rook en dat drempels van de tempel mee schudden...

"Want Ik ben God, en geen mens, heilig in jullie midden”, Hosea 11:9.
Heilig in ons midden, want héél de aarde is vervuld van zijn majesteit...

Onthoud dat even: God is een heilig God – geen god die je in je broekzak stopt.
Hij is een heilig God. Hij laat niet met zich spotten of sollen.
Hij is een God bij wie je de schoenen van je voeten doet, omdat je op heilige grond komt te staan.
Hij is een God die fascineert, die je aantrekt, waar je altijd weer naar verlangt – als een hert dat verlangt naar water - , én Hij is een God voor wie je beeft.
Hand op de mond. In heilig ontzag.
Onthoud dan ook even dat engelen de aandacht niet op zichzelf richten, maar van zich af wijzen, naar déze heilige God: “Heilig, heilig, heilig is de HEER van de hemelse machten”

Deze heilige God is mens geworden: Kerst. En daar waar God mens wordt, daar zie je opnieuw veel engelen uit hun schuilplaatsen komen: een engel die aan Zacharias verschijnt, aan moeder Maria, aan vader Jozef, aan de herders in het veld. Laat dat laatste voor ons een troost zijn. Engelen komen niet alleen op bezoek bij ‘bijzondere mensen’ in de Bijbel (heilsgeschiedenis), maar ook bij gewone mensen, gewone herders. Sterker nog: herders zijn het uitschot van de samenleving van die dagen, het ‘schorriemorrie’.
[ Engelen komen wel op bijzondere momenten, ook in het leven van Jezus, ook straks in Getsemane, als het er voor Jezus op aan komt. En natuurlijk bij het open graf, Pasen. Als het er op aankomt, zijn er engelen.]

Wat doen deze engelen?
Ze brengen jou en mij bij Jezus !
Ze helpen om het leven van Jezus méér ons leven te laten worden, zodat wij ‘ongerept en rein – nieuwgeboren zullen zijn’ (Gezang 135:3, Liedboek voor de Kerken).
Ze helpen ons, zodat die heiligheid van God onze handel en wandel gaat doortrekken.
Engelen zijn dienende geesten, zegt Hebr. 1 (:14). Uitgezonden voor onze redding. Uitgezonden om ons bij te staan, zodat we deel zullen krijgen aan het leven van Jezus. Zodat we net als Jesaja zullen zeggen: ‘Hier ben ik, stuur mij.’

Veronica Huveneers weet ervan mee te praten.
Ze zegt: “Ik was niet gelovig en tijdens een zware operatie heb ik een bijna-dood-ervaring gehad. Ik stond aan het voorportaal van een donkere plek. Not a place to be … Toen hoorde ik mijn naam roepen, en was ik in staat terug te keren op de operatietafel. Gods engelen hebben mij daarbij geholpen. Na die ervaring ben ik tot geloof gekomen. Want het gaat om Jezus. Die engelen zijn er alleen maar om op Jezus te wijzen.”

Waar gaat het dus niet om, als we over engelen nadenken?
Dat we engelen zouden gaan vereren. Engelenverering, Paulus moet daar niks van hebben (Kol. 2:18). Engelen zijn geen kleine zelfstandigen die los van God en van Jezus opereren. Het zijn in de hemelse werkelijkheid geen ZZP-ers…
Sterker nog, als engelen als ZZP-er aan het werk gaan, dan kun je er vergif op innemen dat je met valse engelen van doen hebt. Valse engelen, want ook de duivel heeft zijn engelen, Mt. 25:41 (= demonen). Paulus zegt zelfs dat de satan zich kan voordoen als een engel van het licht (2 Kor. 11:14, vgl. Rom. 8:38). De duivel is trouwens ook zelf ooit zo begonnen: als kleine zelfstandige, want de duivel is zelf ook een gevallen engel.

Dat is ook het verschil tussen engelen en demonen:
- Engelen kun je niet oproepen, die komen ongevraagd, als Gods bijzondere genade in je leven, als een bijzonder cadeau van God. Maar engelen zijn geen oproepkrachten…
- Demonen zijn oproepkrachten, daar kun je  de deur voor openzetten, bijv. door naar de strijker of reikimaster te gaan, door glaasje te draaien, of door een geleidegeest in je leven uit te nodigen – dikke kans dat die zichzelf ook nog een ‘engel’ noemt.

Daarom begon ik mijn preek met dat verhaal van de iriscopist en de engel. Die hele wereld van het occulte, of van verkeerde alternatieve geneeswijzen, dat is echt een mijnenveld, not a place to be …. Werkterrein van valse engelen, demonen. Gods goede engelen willen ons daar tegen beschermen.

Tot slot: wat kunnen wij dan doen? Als je engelen niet kunt oproepen, wat kunnen wij dan doen?
Met het Christus-kind leven. Leven met het kind dat man geworden is.
En vooral: bidden, blijven bidden.
    “Wie vraagt naar zijn gebod,
     en bidden blijft en waken,
     in hem wil woning maken,
     het heil, de Zoon van God.” (Gezang 126:3, Liedboek voor de Kerken)

Bidden.
Acht dagen geleden hadden we in Ermelo een evangelisatie vanuit de gezamenlijke kerken en gemeentes. En dat ondersteunen we met vol continu gebed. In ons Huis van Gebed, zo noem ik dat maar even. Omdat we geloven dat er dan in de hemel, vanuit de hemel, iets in beweging komt. Gods engelen ons dan komen helpen. Zo zei een commissielid dat vorig jaar: “We merkten het meteen toen jullie ophielden met bidden. Ineens was de interesse om bij onze stand te komen praten voorbij!”

Als er één gebied is waarin onze gebeden de onzichtbare wereld beïnvloeden, dan is het wel bidden in het kader van evangelisatie en geestelijke strijd. Hoe werkt dat dan? Hoe God antwoordt op onze gebeden? Hoe engelen komen door onze gebeden in beweging? Dat zullen we nooit weten.
Maar soms krijgen we een tipje van de sluier opgelicht. Neil Anderson geeft daar paar mooie voorbeelden van. Hij zegt: ‘De moeder van een van mijn studenten was paranormaal begaafd. Op een dag vroeg ze hem: “Jim, heb je voor mij gebeden?” “Natuurlijk moeder.” “Stop daarmee”, zei ze resoluut. “Je verstoort mijn aura.”’ Doorgaan met bidden dus.
Ook noemt Anderson het voorbeeld van een man die als hogepriester actief was geweest in het satanisme. Een half jaar na zijn bevrijding gaf deze man in een kerk zijn getuigenis. Bij die gelegenheid vroeg Anderson: ‘Jij weet wat er aan “de andere kant” gebeurt. Hoe kan een christen zich het beste verweren?’ Het antwoord van de man was stellig: ‘Door te bidden. En als je bidt, wees dan oprecht. Een krachtig gebed doorkruist satans strategie zoals niets anders dat kan.’

We zullen zelden zien wat er in de onzichtbare wereld gebeurt, als wij bidden. Maar er gebeurt wel degelijk wat ! En heel af en toe gaan er luikjes open en kan er zomaar een engel op onze wegen komen. Soms zelfs zichtbaar ...